نقش کفپوش رزینی درمقاومت ساختمان در برابر زلزله چیست؟
زلزله یک بلای طبیعی است که می‌تواند خسارات مالی و جانی زیادی به بار بیاورد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گیری بر روی چندین گسل فعال، سالانه زلزله‌های زیادی در کشور ما اتفاق می‌افتد.
به همین دلیل بررسی رفتار زلزله و کاهش میزان خسارات و تلفات ناشی از آن از جمله مهم ترین موضوعات مورد بررسی در بین مهندسان عمران و شهرسازی است. با توجه به این که وقوع زلزله امری اجتناب ناپذیر است، می‌توان با رعایت یک سری نکات در اجرای پروژه‌های ساختمانی، خسارات ناشی از این حوادث را به حداقل رساند. ساختمان مسکونی، اداری، تجاری، هتل، پارکینگ چند طبقه، انبارها و کارگاه از جمله ساختمان با ضریب اهمیت متوسط طبق آیین نامه 2800 زلزله هستند و در صورت وقوع زلزله آسیب زیادی را متحمل می‌شوند. به همین دلیل مهندسان و سازندگان باید فاکتورهای زیادی را علاوه بر مشخصات سازه ای هنگام طراحی و اجرا رعایت کنند.
عوامل تأثیر گذار بر مقاومت ساختمان در برابر زلزله
1- ستون‌های ساختمان
عمده ترین دلیل فروریختن یا آسیب ساختمان در برابر زلزله، ظرفیت باربری ناکافی ستون‌ها است. در صورتی که بار وارد شده به ستون زیاد باشد، ستون در برابر تکان زلزله توانایی نگه داری سقف و تحمل بار را ندارد و دچار کمانش یا در شرایط بحرانی تر دچار شکست می‌شوند. به همین دلیل طراحی ایمن و تقویت ستون یک ساختمان در مرحله ساخت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
2- تعداد طبقات ساختمان
زمان تناوب اصلی ساختمان یکی از پارامترهای مهم و تأثیر گذار در محاسبه ضریب زلزله برای طراحی اعضا و همچنین کنترل تغییر مکان‌های جانبی ساختمان (کنترل دریفت) است. هر چقدر ارتفاع ساختمان بیشتر باشد، زمان تناوب سازه بالاتر می‌رود و آسیب پذیری آن در برابر زلزله بیشتر و به عبارتی مقاومت ساختمان در برابر زلزله کمتر است. البته ساختمان مرتفعی که شکل طبقات فوقانی منظم‌تری دارند نسبت به ساختمانی که طبقات بالایی در آن دارای شکست یا عقب نشینی یا به عبارت دارای نامنظمی بیشتری هستند، در برابر زلزله واکنش بهتری از خود نشان می‌دهند.
3- طبقه همکف نرم
معمولاً در ساختمان‌های تجاری-اداری، طبقه همکف یا چند فضای وسیع به منظور فعالیت تجاری و اداری در نظر گرفته می‌شود. این طبقه به دلیل دارا بودن تعداد زیادی درب، پنجره و فضای بزرگ از مقاومت زیادی در برابر زلزله برخوردار نیست و اصطلاحاً به آن طبقه نرم گفته می‌شود. وجود طبقه نرم در ساختمان از ایمنی آن در برابر زلزله می‌کاهد.
4- فونداسیون
قبل از ساخت ساختمان، مقاومت خاک محل اجرای پروژه باید از ابعاد متفاوتی بررسی شود. گسیختگی خاک زیر فونداسیون یکی از عوامل تاثیرگذار بر روی میزان آسیب پذیری ساختمان در هنگام زلزله است. شکست شناژ و دیگر اعضای فونداسیون و نشست فوندانسیون در کنار گسیختگی خاک زیر فوندانسیون از جمله فاکتورهایی هستند که مستقیماً بر روی ایمنی ساختمان تاثیر می‌گذارند.
5- وزن سازه
طبق رابطه برش پایه (V= C .W)، افزایش وزن سازه (W) با میزان برش در هر طبقه رابطه مستقیمی دارد. بنابراین هر چقدر سازه سبک طراحی شود، برش حاصل از نیروهای جانبی (مثل نیروی زلزله) محدود تر، المان‌های باربر سبک تر طراحی می‌شود و ضریب اطمینان سازه افزایش می‌یابد. در پروژه بازسازی که المان باربر قبلا طراحی شده اند و امکان طراحی مجدد را ندارند، کاهش وزن سازه نقش موثری در افزایش ایمنی ایفا می کند..
نقش کفپوش رزینی در افزایش ایمنی در برابر زلزله و کاهش هزینه تمام شده‌ی ساختمان
با توجه به نقش وزن سازه در عملکرد لرزه ای، سبک سازی سازه یکی از عوامل مهم تمقاومت ساختمان در برابر زلزله و همچنین هزینه تمام شده نهایی ساختمان است. یکی از راه‌های مفید برای کاهش وزن و سبک سازی ساختمان، استفاده از کفپوش رزینی (کفپوش اپوکسی، کفپوش پلی‌یورتان و کفپوش MMA) به جای مصالح سنتی مانند سنگ، سرامیک و موزاییک است.
کفپوش رزینی با ضخامت خیلی کم به طور مثال برای کاربری متوسط معمولاً ضخامت کفپوش 3 میلیمتر اجرا می‌شوند و برای نصب و اجرای آن از مصالح سنتی سنگین مانند ملات ماسه و سیمان استفاده نمی‌شود.
همین امر موجب می‌شود تا بار مرده کمتری به ستون و سقف وارد گردد. علاوه بر آن، در صورت تخریب شدید ساختمان در اثر وقوع زلزله، صدمات جانی ناشی از فروریختن المان سازه همچون سقف و وزن آوار نیز کاهش می‌یابد. برای روشن تر شدن و درک بهتر تاثیر کفپوش رزینی در کاهش وزن ساختمان در ادامه مقایسه ای کمی آورده شده است.
وزن کفپوش اپوکسی به ازای هر متر مربع، حدود 3 کیلوگرم می‌باشد و نسبت به مصالح سنتی- مانند موزاییک با ضخامت 1 سانتی متر که دارای 22 کیلوگرم وزن به ازای هر متر مربع است -، 85 درصد کاهش وزن پوشش سطوح را به دنبال دارد. با توجه به اینکه در ساختمان با اسکلت فلزی و با مهاربند، وزن ساختمان به ازای هر مترمربع زیربنا حدوداً 750 کیلوگرم است، در صورت استفاده از اپوکسی حدوداً 2.5 درصد وزن کل ساختمان کاهش می‌یابد که این عدد قابل ملاحظه است.
توجه داشته باشید که، استفاده از سقف‌های سبک کرمیت، عرشه یا وافل و بلوک‌های بتنی هبلکس در ساخت دیوار و پارتیشن بندی فضا، در کنار استفاده از کفپوش رزینی تاثیر بسزایی در کاهش وزن ساختمان دارد.
